Disiplin Ve Otokontrol

Aziz Kardeşim,

Selamun aleykum,

Disiplin, kişinin planlı ve düzenli yaşamasını ifade eder. Otokontrol ise insanın kendini ayarlayabilmesidir. İkisinde de güçlü bir irade gerekir. Bu sebeple, aslında yapılması gereken iradenin kuvvetlendirilmesidir.

Yani insan, disiplinli ve kendini kontrol edebilme becerisi yüksek bir karakterle yaşamını sürdürmek istiyorsa mutlaka iç alemini terbiye etmelidir. Bu da bir topluluk içinde yaşayarak ortaya çıkan bir süreçtir. Nefsin kendine ayar verebilmesi yalnız başına iken neredeyse mümkün değildir. Özellikle eğitilmeyi isteyen insan, kendi gibi insanlarla beraber yaşayarak nerede kontrolsüz davrandığını ve disipline muhtaç olduğunu çok daha iyi tespit eder. Özetle, insanı insan eğitir. İnsan, insanla yetişir.

Öte yandan şöyle bir hakikat de vardır: Disiplin ya da otokontrol, karar verildikten sonra veya şartlarını sağladıktan sonra yüzde yüz gerçekleşecek bir durum olmayabilir. İnsan, robot değildir. Mekanik bir varlık da değildir. Sosyaldir. Ettir, kemiktir. Farklı etkenlerle, insanın hayatı her an alabora olacak kadar narindir. Bundan dolayı, her ne kadar disiplin planı kurulsa da uyulamayan ya da kişinin kendini zapt edemediği haller olabilir. İstenilen verimin alınamadığı, planlanan işlerin yapılamadığı şartların da gerçek olduğu unutulmamalıdır.

Hayatın sahibi Allah iken bizim planlarımızın tutmaması da gayet doğaldır. Düşsek de kalkmayı bilen, dursak da kaldığımız yerden devam etme çabasında olan bir prensiple bu hayatı mü’mince sürdürmek mümkündür. Şimdi bunu sağlayabileceğimiz reçeteyi not edebiliriz:

1. Yalnız başınıza kalmayacağınız bir hayat tarzını benimseyin. Evde tek başınıza kalmayı bile ilke olarak uygun görmeyin. Her halükarda yanınızda ikinci bir insan olsun.
2. Müminlerden oluşan bir kadronun içinde bulunun. Görev alın.
3. Hiçbir kararınızı istişare etmeden vermeyin. Düzenli görüşüp fikirlerini aldığınız üstünüz olabilecek, tecrübeli insanların yönlendirmesi ile yol alın.
4. Kendi kendinize uzun vadeli işler planlamayın. En fazla haftalık işler yapın.
5. Abartılı hedefler koymayın. Yapabileceğiniz, fıtratınızı zorlamayacak amellere yönelin. Mesela; hafız değilseniz, hafızlık hedefi yerine son cüz ya da son beş cüz ezberi gibi lokmalık ve pratik hedefler belirleyin.
6. Aynı anda birden çok işi yaparak ‘çok aktif’ olma sevdasına düşmeyin. Gündeminizi zorlamayın. Mesela; günde şu kadar hadis, şu kadar sayfa kitap okuma ve benzeri görev çizelgesi belirlemeyin. Adım adım gidin. İş yüküne girmeyin.
7. Sizi tanıyan insanların size yükleme yapmasını tercih edin. Gerekirse sevdiğiniz ve sizi tanıyan bir hocadan böyle bir destek alın.
8. Şeytan sizi nereden yakalıyorsa o ortamı ve sebepleri azaltmaya çalışın. Mesela; uyku probleminiz varsa birinin sizi düzenli bir şekilde uyandırması ve takip etmesi için o kişiye ricada bulunun. Yine şehvet disiplini için gıdanızı azaltın. Kilonuz fazla ise mutlaka diyet yapın.
9. Hayatı denge ile yaşayın. Farz ibadetler, sağlık, aile ve sosyal çevre olarak hayatı dörde bölerek yönetin. Dinlenme ihtiyacınızı ihmal etmeyin. Yer yer kafa dağıtacağınız helal meşgaleleriniz olsun. Gücünüzün yettiği nafileler ile Allah’a yaklaşmayı benimseyin. Nafileyi abartmayın. Öncelikle farzlarda istikrar yakalayın.
10. Namaz vakitlerine göre planlama yapmaya gayret edin. Namazı ilk vaktinde kılmayı da ilke edinirseniz hem faziletli bir iş yapmış olursunuz hem de kontrollü bir hayatın sahibi olursunuz.
11. Uyku düzeni disiplin için şarttır. Yattığınız ve kalktığınız vakit belli olsun ve bunun değişmemesine özen gösterin.
12. Telefon kullanım süresinizi azaltın. Ekrana bakma arzunuzu kısın. Sosyal medya ile ilişkinizi sınırlandırın.
13. Farz namazların sonrasını kendinize yapacağınız dualar için fırsat bilin. İstediğiniz disiplin ve otokontrol için Allah’a yalvarmasını da bilmelisiniz.

Allah’tan sizler için afiyet, huzur ve bereket dileriz. İman dolu bir irade ile yaşamanızı size kolay kılmasını Rabbimizden niyaz ederiz.   

Allah’a emanet olun.