ElifElif / Fıkıh ve Hayat
İlmihâli Nasıl Okumalıyız?
- İlmihâl, Allah’ın rızasını kazanmak niyetiyle öğrenilmelidir. İlimle meşgulken namaz gibi bir ibadeti yerine getirdiğimizin bilincinde olmamız gerekmektedir. İlmihâl kitabını açıp okumaya başlarken, bir video üzerinden ya da bir hocadan ilmihâl öğrenmeye giderken “Allah’ım, kulun olarak bu hayatı nasıl yaşayacağımı öğrenmek ve Sen’in rızanı kazanmak için ilmihâl öğreniyorum” niyetiyle yol almalıyız.
- İlmihâl öğrenmeyi ibadet olarak gördüğümüz için ibadet ederken temizliğimize, kıyafetimize dikkat ettiğimiz gibi tek başımıza çalışma masamızda otursak bile temizliğimize dikkat ederek, belki güzel kıyafetlerimizi giyerek, koku sürünerek, mümkünse kıbleye dönerek çalışmak; ibadet ruhunu canlı tutmaya ve bereket bulmaya vesile olacaktır.
- İlmihâl öğrenecek kimse kalbini; kibir, haset, riya, dünyevi arzu ve menfaatler vb. kirlerden temizlemelidir. Çünkü bunlar bereketten mahrum kalmaya ve esasen ilmihâl bilgisinin kişiye kazandırdığı kulluk bilincinden uzaklaşmaya götüren sebeplerdir.
- İlmihâl, mümkünse bir hocanın dizi dibinde öğrenilmelidir. En iyi ilmihâl öğrenme yolu budur. Hanefî Mezhebi’ne bağlı biri Hanefi, Şafiî Mezhebi’ne bağlı biri Şafiî vb. kişi hangi mezhebe bağlı ise o mezhebe bağlı bir hocadan ilmihâl dersi almalıdır.
- Bu imkân yoksa bağlı olunan mezhep üzerine yazılmış, dili anlaşılır bir ilmihâl kitabı okunabilir. İlmihâl kitabı seçerken Selef-i Sâlihîn’in iman ve amele dair ortaya koydukları mirasın izinden giden, Ümmet-i Muhammed’in birliğine önem veren, başka kültürlerden etkilenmeden Müslüman kimliğini muhafaza eden bir âlimin yazdığı bir eser olmasına dikkat etmek gerekir.
- Bir ilmihâl defteri edinilmelidir. Bu defter ilmihâl kitabından sonra Müslüman’ın başucu kaynağıdır.
- İlmihâl kitabı okunurken yukarıdaki özellikleri taşıyan bir âlimin sesli ya da görüntülü ilmihâl dersi kayıtlarından istifade edilebilir. İlmihâlde okunan konular bu ders kayıtlarından tekrar dinlenilebilirse istifade oranı artmış olur. Bir hocadan birebir ilmihâl öğrenme imkânı olan kişi için elbette dersten sonra ilmihâl ve ders notları üzerinden tekrar yapması gerekecektir.
- İlmihâl kitabı; gerekirse her satırın altını çizerek, notlar tutarak, anlaşılmayan kısımlar işaretlenerek, akla takılan soruları oluşturulan bir soru defterine not ederek okunmalıdır. Bir romanı okur gibi göz gezdirerek yapılan okumalar verimli olmayacaktır.
- Okunan konuların özetini çıkarmak, mümkünse şemalar oluşturarak konuyu özetlemek faydalı olacaktır.
- İlmihâl öğrenirken bir arkadaş ile birlikte bu yola çıkmak da bu konuda bize fayda sağlayacaktır. Her ders sonrasında konuların bir arkadaşla birlikte mütalaa edilmesi öğrendiklerimizin pekişmesini sağlayacaktır. Konulardan sorular çıkardıktan sonra bu soruları arkadaşımızla birbirimize sorup cevap verdiğimiz bir metodla mütalaa yapmak, ilmihal alanında verimli çalışma tekniklerinden biridir.
- İlmin cimri ama vefakâr olduğu unutulmamalıdır. On sayfalık ilmî bir okumadan akılda bir cümle kalması tabiidir. İlmihâl okurken de bir kere yapılan bir okumadan akılda hiçbir şey kalmayabilir. İlmihâl sürekli tekrar gerektiren bir ilimdir. Kişi ilk etapta hiçbir şey öğrenmediğini zannedebilir. Ama yılmadan okumaya ve tekrara devam ederse ilim vefasını gösterecektir.
- Rabbimiz’in isimlerinden biri el-Alîm’dir (en çok bilen). Dünyada bulunan her ilim O’nun yüce ilminden bizlere bahşettiklerindendir. Bu sebeple ilim; Rabbimiz’in bir nuru ve lütfu olarak saygıyı, ahlakı en çok hak eden değerlerimizden biridir. İşte bu yüzden ilim öğrenen birinin ahlak ve terbiyeden mahrum olmaması, tek başına kitap okurken bile İslam ahlakını kuşanması gerekmektedir.
- İlmihâlin bir bölümünü ya da tamamını bitirdikten sonra kendimizi bir sınava tabi tutmak hedefimiz olmalıdır. Bu imtihandan en fazla bir yanlış yapacak seviyeye gelmiş olan kişide ilmihâl bilgisi iyi bir seviyeye gelmiş demektir. Yapılan yanlışlara göre anlaşılmayan konular tespit edilip tekrar edilmelidir.
0 Yorum